Zolang je onderneming lekker loopt, je fit en gezond bent en gewoon lekker aan het werk blijft, is er voor je inkomen niets aan de hand. Maar hoe zorg je voor een doorlopend inkomen als je een ongeluk krijgt, een grote opdracht misloopt, of zwanger wordt?

Voor zelfstandige professionals zijn de financiële gevolgen van zulke gebeurtenissen een stuk groter dan voor iemand in loondienst. Je kunt je niet betaald ziek melden of een tijdje verlof nemen. Een financieel vangnet moet je als zelfstandige dus zelf optuigen. Wat de gevolgen van arbeidsongeschiktheid voor jou zullen zijn kun je prima bekijken in MijnGeldzaken.nl.

Denk daarom aan de volgende zaken:

• Arbeidsongeschiktheidsverzekering
• Zwangerschapsregelingen
• Broodfonds
• Financiële buffer

Arbeidsongeschiktheids-verzekering (AOV)

Volgens een overheidsrapport uit 2015 heeft slechts 1 op de 3 zzp’ers een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten. Zo’n AOV zorgt ervoor dat je niet zonder inkomen komt te zitten wanneer je langdurig niet in staat bent om te werken. Meestal wordt niet meer dan 80% van je huidige inkomen verzekerd. Dit kan duren tot je AOW-gerechtigde leeftijd. Bij de uitkering nemen verzekeraars ook de mate van arbeidsongeschiktheid in acht.

Er zijn 3 gradaties waarin je je kunt verzekeren:

• Je ontvangt een uitkering als je je eigen beroep niet meer kunt uitoefenen.
• Passende arbeid. Je hebt recht op een uitkering zolang je ook geen werkzaamheden kunt uitvoeren die passen bij je werkervaring of opleidingen. Je betaalt voor deze variant wel minder premie dan bij beroepsarbeidsongeschiktheid.
• Gangbare arbeid. Kun je medisch gezien nog werken? Er wordt niet gekeken naar werkervaring of opleidingen. Zolang je ergens aan de slag kunt, ziet de verzekeraar je niet als arbeidsongeschikt. Dit is de goedkoopste optie.

Het type arbeidsongeschiktheidsverzekering dat je als zelfstandige professional afsluit, is bepalend voor de hoogte van je verzekeringspremie. Hoe meer je verzekert, des te meer premie je betaalt.

Zelf in beeld brengen

Het is belangrijk om als zelfstandige professional nog een aantal zaken onder de loep te nemen voordat je een AOV afsluit:

• Breng in kaart wat blijvende uitgaven zijn, ook als je arbeidsongeschikt raakt. En welke inkomsten ga je verliezen bij eventuele arbeidsongeschiktheid? Bij een zilver abonnement op MijnGeldzaken.nl kunt u direct tonen wat het verschil is met uw huidige situatie wanneer u Arbeidsongeschikt raakt. Ook kunt u dan in de zandbak tonen wat een AOV verzekering voor u kan betekenen.
• Bereken daarna hoeveel tijd je zelf financieel kunt overbruggen. In MijnGeldzaken.nl ziet u dat direct in de grafiek van uw spaar- en beleggingstegoeden. Verzekeraars werken namelijk met eigen risicotermijnen. Hoe langer je eigen risicotermijn, hoe lager je premie.
• Wanneer je uit loondienst komt, willen niet alle particuliere verzekeraars jou verzekeren. Binnen dertien weken na het stoppen van de werknemersverzekering uit je loondienst, kun je bij het UWV een verzekering aanvragen. Het UWV is verplicht om iedereen de verzekering te verstrekken. Je moet echter in het afgelopen jaar al wel verzekerd zijn geweest voor ziekte en arbeidsongeschiktheid.
• Verzekeraars willen niet altijd in zee gaan met startende ondernemers met moeilijk verzekerbare risico’s. Denk aan medische problemen of je (hogere) leeftijd. Daarom is het soms niet mogelijk om een AOV af te sluiten. Sommige verzekeraars bieden wel een vangnetverzekering aan. Dit betekent vaak een langere eigen risicotermijn, minder verzekerd inkomen en er wordt gekeken of je nog ander werk kunt doen bij arbeidsongeschiktheid.
• De premie voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering is aftrekbaar van de belasting.

Je mogelijkheden bij zwangerschap

Je wordt zwanger. Gefeliciteerd! Maar dan komen de vragen: hoe houd je als zelfstandige professional je inkomen op peil tijdens en na de zwangerschap? Waar heb je recht op als zelfstandig ondernemer? En wat moet je regelen?

Je kunt op het volgende letten:

• Als je zwanger bent, heb je recht op zwangerschaps- en bevallingsverlof van minimaal zestien weken. Ook als zzp’er.
• Je hebt het recht om een ZEZ-uitkering bij het UWV aan te vragen (ZEZ is de regeling Zelfstandige en Zwanger). De hoogte van de uitkering is maximaal het bedrag van het minimumloon. Als je minder dan 1225 uur per jaar werkt wordt de hoogte van de uitkering berekend aan de hand van de inkomsten van het vorige jaar. Je hebt hier overigens geen recht op als je je vrijwillig hebt verzekerd voor de ziektewet voor een bedrag dat hoger is dan het minimumloon.
• Wanneer je als zelfstandige tijdens je bevalling ziek wordt, krijg je alleen een uitkering als je daar vrijwillig voor verzekerd bent.
• Het is mogelijk om in je arbeidsongeschiktheidsverzekering zwangerschap mee te verzekeren. Veelal keren verzekeraars zestien weken uit, ook al heb je een ZEZ-uitkering. Let op de verzekeringsvoorwaarden.

Een ander vangnet: een broodfonds

Je kunt als zelfstandig professional zelf een buffer opbouwen. Maar dat kun je ook samen met andere zelfstandigen doen. Dat kan door middel van een zogenaamd broodfonds. Uit angst voor de kosten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering kiezen sommige ondernemers ervoor om samen de risico’s voor ziekte te dragen.

Een broodfonds zit als volgt in elkaar:

• Twintig tot vijftig ondernemers participeren in een broodfonds en leggen maandelijks een bedrag in.
• Wordt een lid ziek, dan keert het broodfonds uit, bijvoorbeeld voor een periode van twee jaar.
• Vaak blijft het ingelegde geld (minus de al uitgekeerde bedragen) eigendom van het lid. Als je uit het broodfonds stapt, kun je een deel van je geld weer meenemen.

Het klinkt eenvoudig. Toch zijn aan broodfondsen risico’s verbonden. Zo kan er in de opstartfase nog niet genoeg geld in de pot zitten om uit te keren. Als meerdere leden uit het broodfonds trekken, heeft dat effect op de dekkingsgraad van het fonds. Dan is er minder zekerheid dat er ook daadwerkelijk uitgekeerd gaat worden. Ook kunnen de verschillende achtergronden van leden risico’s met zich meebrengen. Het ene lid heeft nu eenmaal een riskanter beroep dan het andere. Ook kunnen er geschillen ontstaan over wie wel en niet recht hebben op een uitkering.

Financiële buffer voor kortstondige tegenvallers

Ruim vijftig procent van de zzp’ers heeft een financiële buffer opgebouwd. Ongeveer de helft daarvan heeft die buffer al moeten gebruiken. Dat komt naar voren in een onderzoek uit 2014. Heel veel zelfstandige professionals hebben die buffer dus niet en staan met lege handen bij tegenvallers. Daarom is het verstandig doorlopend geld apart te zetten voor een kortstondige tegenvaller.

Let daarbij op de volgende zaken:

• Begin direct met het aanleggen van een financiële buffer. Hoewel er tijdens het opstarten van een bedrijf vooral veel geld geïnvesteerd wordt is het handig om toch te sparen. De omzet en de winst kunnen namelijk nogal schommelen in de startfase.
• Bereken voor jezelf hoeveel maanden buffer je nodig hebt. Heb je bijvoorbeeld een partner die werkt? Of kom je altijd te kort in de zomermaanden? Stem daar het bedrag op af.
• Gebruik je buffer niet voor het betalen van de inkomstenbelasting of andere periodiek terugkerende kostenposten. Als je terugvalt op een buffer, moet je dat in alle vrijheid kunnen doen.